Glossary

3-Dimensional

3D

Trójwymiarowy

Abbreviated IFR flight plan

Skrócony plan lotu IFR

Abbreviated Precision Approach Path Indicator

APAPI

Skrócony wskaźnik ścieżki podejścia precyzyjnego

Abbreviated visual approach slope indicator system

AVASIS

Uproszczony wizualny system wskazujący ścieżkę schodzenia

Abeam

ABM

Na trawersie

Able bodied passenger (Assistant Passenger)

ABP (AP)

Pasażer wspomagający załogę kabinową podczas ewakuacji

Above aerodrome (airport) level

AAL

Nad poziomem lotniska

 Above aerodrome elevation

AAE

Nad wysokością lotniska

Above ground level

AGL

Nad poziomem terenu

Above mean sea level

AMSL

Nad średnim poziomem morza

Above obstruction level

AOL

Nad poziomem przeszkody

Above sea level

ASL

Nad poziomem morza

Absolute altitude

Wysokość rzeczywista lotu

Accelerate Stop Distance Available

ASDA

Rozporządzalna długość przerwanego startu

Accelerate-stop distance available

ASDA

Rozporządzalna długość przerwanego startu

Acceleration control unit

ACU

Jednostka sterująca przyśpieszeniem

Acceleration Stop Distance

ASD

Długość przerwanego startu

Acceptable level of safety performance

ALoSP

Akceptowalny poziom bezpieczeństwa

Acceptable Means of Compliance

AMC

Akceptowalne sposoby spełnienia wymagań

Accident

ACCID

Wypadek

Accident/incident data reporting

ADREP

System przekazywania danych o wypadkach i incydentach

Accredited representative

ACCREP

Pełnomocny przedstawiciel

Active Noise Reduction

ANR

Aktywna redukcja hałasu

Active runway

Aktywny pas

Actual Time of Arrival

ATA

Rzeczywisty czas przylotu

Actual Time of Departure

ATD

Rzeczywisty czas przylotu

Advanced Visual Docking Guidance Systems

A-VDGS

Zaawansowany wizualny system dokowania statków powietrznych

Advisory Area

ADV

Obszar ze służbą doradczą

Advisory circular

AC

Okólnik doradczy

Advisory Route

ADR

Trasa ze służbą doradczą

Aerobatic flight

Lot akrobacyjny

Aerodrome

 AD

Lotnisko

Aerodrome Beacon

ABN

Latarnia kierunkowa

Aerodrome control tower

Wieża kontroli lotniska

Aerodrome emergency plan

Lotniskowy plan awaryjny

Aerodrome Flight Information Service

AFIS

Lotniskowa służba informacji powietrznej

Aerodrome Operating Minima

Minima użytkowe lotniska

Aerodrome Operations Manual

AOM

Instrukcja Operacyjna Lotniska (INOP)

Aero-medical examinations

Badania lotniczo-lekarskie

Aeronautical charts

Mapy lotnicze

Aeronautical fixed telecommunication network

AFTN

Stała telekomunikacyjna sieć lotnicza

Aeronautical information circular

AIC

Biuletyn informacji lotniczej

Aeronautical Information Publication

AIP

Zbiór Informacji Lotniczych

Aeronautical Information Regulation and Control

AIRAC

Regulacja i Kontrola Rozpowszechniania Informacji Lotniczych

Aeronautical information services

AIS

Służby informacji lotniczej

Aeronautical Rescue Coordination Center

ARCC

Ośrodek Koordynacji Poszukiwania i Ratownictwa Lotniczego

Aeroplane/Airplane

Samolot

Agricultural aviation

Agrolotnictwo

Aileron

Lotka

Air Data Inertial Reference System

ADIS

System inercyjnej jednostki referencyjnych danych lotniczych

Air Data Inertial Reference Unit

ADIRU

Inercyjna jednostka referencyjna danych lotniczych

Air data module

ADM

Moduł danych lotniczych

Air data reference

ADR

Odniesienie do danych lotniczych

Air defence identification zone

ADIZ

Strefa identyfikacyjna obrony powietrznej

Air Navigation Order

ANO

Rozporządzenie o żegludze powietrznej

Air Operator Certificate

AOC

Certyfikat przewoźnika lotniczego

Air Report

AIREP

Meldunek z powietrza

Air route traffic control centre

ARTCC

Centrum kontroli lotniczego ruchu trasowego

Air safety report

ASR

Raport ze zdarzenia mającego wpływ na bezpieczeń. w powietrzu

Air temperature

Temperatura powietrza

Air traffic control

ATC

Kontrola ruchu lotniczego

Air traffic control center

ATCC

Centrum kontroli ruchu lotniczego

Air traffic control tower

Wieża kontroli ruchu lotniczego

Air traffic flow management

ATFM

Zarządzanie przepływem ruchu lotniczego

Air traffic management

ATM

Zarządzanie ruchem lotniczym

Air traffic service

ATS

Służby ruchu lotniczego

Air traffic service unit

ATSU

Jednostką służb ruchu lotniczego

Airborne collision avoidance system

ACAS

System zapobiegania kolizjom w powietrzu

Aircraft

Statek powietrzny

Aircraft autonomous integrity monitoring

AAIM

Autonomiczne monitorowanie poprawności wyznaczenia położenia

Aircraft classification number

ACN

Liczba klasyfikacyjna statku powietrznego

Aircraft Communication Addressing and Reporting System

ACARS

Lotniczy system adresowania i przekazywania wiadomości

Aircraft data interface unit

ADIU

Blok interfejsu danych

Aircraft data memory module

ADMM

Moduł pamięci danych

Aircraft flight log

AFL

Dziennik lotów statku powietrznego

Aircraft illustrated parts catalogue

AIPC

Ilustrowany katalog części statku powietrznego

Aircraft maintenance manual

AMM

Podręcznik obsługi technicznej statku powietrznego

Aircraft maintenance organisation

AMO

Organizacja obsługi technicznej

Aircraft maintenance program

AMP

Program obsługi technicznej statku powietrznego

Aircraft nationality and registration marks

Znaki przynależności państwowej oraz rejestracyjne statku powietrznego

Aircraft network server unit

ANSU

Jednostka serwera sieciowego statku powietrznego

Aircraft operating manual

AOM

Instrukcja obsługi statku powietrznego

Aircraft Owners and Pilots Association

AOPA

Stowarzyszenie Właścicieli i Pilotów Samolotów

Aircraft registration number

ARN

Znaki rozpoznawcze statku powietrznego

Aircraft stand taxilane

Droga kołowania na stanowisko postojowe

Aircraft technical log

książka techniczna statku powietrznego

Air-filed flight plan

AFIL

Plan lotu zgłoszony z powietrza

Airplane flight manual

AFM

Instrukcja użytkowania samolotu w locie

Airplane recovery manual

ARM

Instrukcja przemieszczania unieruchomionego samolotu

Airport

Port lotniczy

Airport fire brigade

AFB

Lotniskowa Straż Pożarna

Airport reference point

ARP

Punkt referencyjny portu lotniczego

Airport surveillance radar

ASR

Radar kontroli rejonu lotniska

Airspace

Przestrzeń powietrzna

Airspace use plan

AUP

Plan użytkowania przestrzeni powietrznej

Airspeed indicator

ASI

Wskaźnik prędkości statku powietrznego

Airstrip/Runway strip

Pas startowy

Airway

AWY

Droga/trasa lotnicza

Airworthiness

AW

Zdatność do lotu

Airworthiness certificate

Certyfikat zdatności do lotu

Airworthiness directive

AD

Dyrektywa zdatności do lotu

Airworthiness review certificate

ARC

Poświadczenie przeglądu zdatności do lotu

Airworthy

Zdatny do lotu

Alert height

Wysokość alarmowa

Alert service bulletin

ASB

Biuletyn alarmowy dotyczący eksploatacji sprzętu lotniczego

All engine operating

AEO

Wszystkie silniki działające

Alternate

ALTN

Alternatywny, zapasowy, awaryjny

Alternate flaps

ALT FLAPS

Alternatywne wypuszczanie klap

Alternating current

AC

Prąd zmienny

Altimeter

Wysokościomierz

Altitude

ALT

Wysokość bezwzględna

Altitude acquire

ALT ACQ

Uzyskana wysokości

Altitude hold

ALT HOLD

Stabilizacja wysokości, utrzymanie wysokości

Ambient temperature

Temperatura otoczenia

Angle of attack

AON

Kąt natarcia

Approach

APCH

Zbliżanie

Approach control office / approach control / approach control service

APP

Ośrodek kontroli zbliżania / kontrola zbliżania/służba kontroli zbliżania

Approach end of runway

AER

Odcinek drogi startowej przeznaczony do lądowania

Approved training organization

ATO

Zatwierdzony ośrodek szkolenia

Approved maintenance organization

AMO

Zatwierdzona organizacja obsługi technicznej

Approximate

APRX

Przybliżony, w przybliżeniu, zbliżony

Apron

APN

Płyta postojowa

Apron taxiway

Płytowa droga kołowania

Area control center

ACC

Ośrodek kontroli obszaru

Arrival

ARR

Przybycie, przylot

Asphalt

ASPH

Asfalt

Attitude director indicator

ADI

Sztuczny horyzont

Audio control panel

ACP

Panel sterowania dźwiękiem

Audio management unit

AMU

Jednostka sterowania dźwiękiem

Authorised medical examiner

AME

Lekarz orzecznik przeprowadzający badania lotniczo-lekarskie

Automated flight service station

AFSS

Automatyczna stacji obsługi lotu

Automatic dependent surveillance

ADS

Automatyczne zależne dozorowanie

Automatic dependent surveillance – broadcast

ADS-B

Automatyczne zależne dozorowanie-rozgłaszanie

Automatic dependent surveillance – contract

ADS-C

automatyczne zależne dozorowanie - kontrakt

Automatic direction finding equipment

ADF

Lotnicze automatyczne urządzenie namiarowe

Automatic direction-finder

ADF

Radionamiernik automatyczny

Automatic flight control system

AFCS

Układ automatycznego sterowania lotem

Automatic flight system

AFS

Automatyczny system lotu

Automatic take-off power control system

ATPCS

System automatycznej regulacji mocy startowej

Automatic terminal information service

ATIS

Służba automatycznej informacji lotniskowe

Auxiliary power unit

APU

Pomocnicza jednostka zasilająca

Aviation safety reporting system

ASRS

System zgłaszania bezpieczeństwa lotniczego

Azimuth Guidance Nose-in-Stand

AGNIS

Naprowadzanie azymutalne na stanowisko postojowe

Balloon

Balon

Basic area navigation

BRNAV

Podstawowa nawigacja obszarowa

Beacon

BCN

Latarnia kierunkowa

Bleed monitoring computer

BMC

Komputer monitorujący odpowietrzenie

Board instruments

Przyrządy pokładowe

Built-in test equipment

BITE

Wbudowane urządzenie testujące

Cabin crew member

Członek personelu pokładowego

Calibrated air speed

CAS

Skalibrowana prędkość

Cathode-ray tube

CRT

Lampa elektronopromieniowa

Caution and advisory display

Wskaźnik ostrzegawczy i doradczy

Caution area

Strefa wzmożonej ostrożności

Central air data computer

CADC

Centralny komputer danych lotniczych

Centre of gravity

CG

Środek ciężkości

Certificate of airworthiness

CoA

Świadectwo zdatności do lotu

Certificate of release to service

Poświadczenie obsługi

Checkride

Kontrola techniki pilotowania

Civil Aviation Authority

CAA

Urząd Lotnictwa Cywilnego

Clearway

CWY

Zabezpieczenie wydłużonego startu

Cloud and visibility OK

CAVOK

Widzialność, chmury i pogoda w chwili obserwacji są lepsze niż zalecane wartości lub warunki

Cloud base

Podstawa chmur

Cloud ceiling

Pułap chmur

Cloud cover

Zachmurzenie

Cockpit area microphone

CAM

Mikrofon obszaru kabiny pilotów

Commercial air transport

CAT

Zarobkowy transport lotniczy

Communications, navigation and surveillance

CNS

Łączność, nawigacja i nadzór

Continuing airworthiness management organisation

CAMO

Organizacja zarządzania ciągłą zdatnością do lotu

Contributing factors

Czynniki sprzyjające

Control area

CTA

Obszar kontrolowany

Controlled airspace

Przestrzeń powietrzna kontrolowana

Controlled flight into terrain

CFIT

Kontrolowany lot ku ziemi

Co-pilot

Drugi pilot

Crew alerting panel

CAP

Panel alarmujący personel pokładowy

Crew member

Członek załogi

Crew resource management

CRM

Zarządzanie zasobami załogi

Cruise speed

Prędkość przelotowa

Cruising level

Poziom przelotowy

Data collection unit

DCU

Moduł zbierania danych

Decision altitude

DA

Wysokość bezwzględna decyzji

Decision height

DH

Wysokość względna decyzji

Declaration of emergency

Zgłoszenie sytuacji awaryjnej

Dew point

Punkt rosy

Digital flight data recorder

DFDR

Cyfrowy rejestrator parametrów lotu

Direct current

DC

Prąd stały

Directional stability

Stabilność kierunkowa

Disassembling

Demontaż (rozbiórka)

Display unit

DU

Wyświetlacz

Distance measuring equipment

DME

Radioodległościomierz

Dual flight controls

Podwójny układ sterowania

Duty

Służba

Duty period

Okres służby

Effective power

Moc użyteczna

Electromagnetic interference

EMI

Zakłócenia elektromagnetyczne

Electronic centralized aircraft monitor

ECAM

Scentralizowany elektr. system monitor. parametry pracy SP

Electronic engine control

Elektroniczne sterowanie silnikiem

Electronic engine controls

EEC

Elektroniczny kontroler silnika

Electronic flight instrument system

EFIS

Elektroniczny system instrumentów lotu

Elevator

Ster wysokości

Emergency locator transmitter

ELT

Nadajnik radiolatarni ratunkowej

Engine compartment

Komora silnika

Engine component

Agregat silnikowy

Engine cowling

Pokrywa silnika

Engine failure or damage

Awaria lub uszkodzenie silnika

Engine indication and crew alerting system

EICAS

System wskazań pracy silnika i ostrzegania załogi

Engine logbook

Książka silnika

Engine mount

Łoże silnika

Engine performance

Osiągi silnika

Engine pressure ratio

EPR

Przewidywany czas przylotu / Przewidywany przylot

Enhanced ground proximity warning system

EGPWS

Rozszerzony system ostrzeg. przed bliskością powierz. ziemi

En-route weather phenomena

Zjawiska pogodowe na trasie

Equivalent airspeed

EAS

Prędkość równoważna lotu

Estimated time of arrival / estimating arrival

ETA

Przewidywany czas przylotu / Przewidywany przylot

Estimated time of departure / estimating departure

ETD

Przewidywany czas odlotu / Przewidywany odlot

European Union Aviation Safety Agency

EASA

Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego

Exhaust gas temperature

EGT

Temperatura gazów spalinowych

Fatigue management

Organizacja odpoczynku

Feet

ft

Stopy

Fin, vertical trim fin

Statecznik pionowy

Final approach

Podejście końcowe

Final assembly

Końcowy montaż

Fire hazard

Zagrożenie pożarem

Flight control surfaces

Powierzchnie sterujące

Flight controls

Przyrządy sterowania

Flight coordinator

Kierownik lotów

Flight data analysis

Analiza danych o locie

Flight data recorder

FDR

Rejestrator parametrów lotu

Flight hours

FH

Godziny lotu

Flight information region

FIR

Rejon informacji powietrznej

Flight information service

FIS

Służba informacji powietrznej

Flight instructor

FI

Instruktor pilotażu

Flight level

FL

Poziom lotu

Flight management system

FM

System zarządzania lotem

Flight operation

Eksploatacja w powietrzu

Flight path

Tor lotu

Flight phase

Faza lotu

Flight simulation training device

FSTD 

Symulator lotów do szkolenia

Flight training device

FTD

Symulator lotu

Foreign object (debris) damage

FOD

Uszkodzenia od (szczątków) ciał obcych

Full authority digital engine control

FADEC

W pełni autonomiczne cyfrowe sterowanie silnikiem

General radiotelephone operator’s certificate

Świadectwo ogólne operatora radiotelegrafisty

G-force, G-load

Przeciążenie

Glide path

Ścieżka zniżania

Glider

Szybowiec

Global positioning system

GPS

System nawigacji satelitarnej

Go-around

GA

Przejście na drugi krąg

Gross rate of climb

Największa prędkość wznoszenia

Ground handling

Obsługa naziemna

Ground power unit

GPU 

Naziemne źródło zasilania

Ground proximity warning system

GPWS

System ostrzegania o bliskości ziemi

Ground run, test run

Próba silnika

Ground speed

Vs

Prędkość względem powierzchni ziemi

Ground visibility

Widzialność przy ziemi

Harness

Uprząż (spadochronu)

Heading

Kurs

Head-up display

HUD

Wyświetlacz HUD

Holding point

Punkt oczekiwania

Holding procedure

Procedura oczekiwania

Holding speed

Prędkość oczekiwania

Holding zone

Strefa oczekiwania

Indicated airspeed

IAS

Prędkość przyrządowa

Initial approach

Podejście początkowe

Injury

Obrażenie, uraz, kontuzja, rana

Inlet

Wlot

Inquiry

Dochodzenie

Inspection

Przegląd

Instrument approach procedure

 IAP

Procedura podejścia według przyrządów

Instrument flight rules

IFR

Przepisy wykonywania lotów wg wskazań przyrządów

Instrument meteorological conditions

IMC

Warunki meteorologiczne dla lotów wg wskazań przyrządów

International civil aviation organization

ICAO

Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego

Investigation

Badanie

Investigator-in-charge

IIC

Osoba nadzorująca badanie

Jump

Skok

Jump course

Kurs skakania

Jumpable

Nadający się do skoku

Knot

kt

Węzeł

Kw

Kilowatt

Kilowat

Land-based navigation system

Naziemny system nawigacyjny

Landing

Lądowanie

Landing area

Pole wzlotów, miejsce do lądowania

Landing distance available

LDA

Rozporządzalna długość lądowania

Landing field

Lądowisko

Landing gear is down and locked

Podwozie jest wypuszczone i zablokowane

Landing roll

Dobieg samolotu

Leading edge

Krawędź natarcia

Life jacket (vest)

Kamizelka ratunkowa

Load classification number

LCN

Wskaźnik obciążenia nawierzchni lotniska przez samolot

Load limiter

Ogranicznik przeciążeń

Local (local time)

Czas lokalny

Local mean time

LMT

Średni czas lokalny

Logbook

Dziennik pokładowy

Long range navigation system

System nawigacyjny dalekiego zasięgu

Low pressure

Niskie ciśnienie

Magnetic bearing

Azymut magnetyczny

Magnetic heading

Kurs magnetyczny

Magnetic plug

Korek magnetyczny

Magneto

Iskrownik

Maiden flight

Lot dziewiczy

Main gearbox

MGB

Główna przekładnia

Main rotor gearbox

Przekładnia główna

Main rotor hub

Piasta wirnika nośnego

Maintenance

Obsługa techniczna

Maintenance release

Poświadczenie obsługi technicznej

Maintenance resource management

Zarządzanie zasobami obsługi

Maintenance statement

MS

Świadectwo ważności obsługi

Major repair

Remont główny (kapitalny)

Make available

Udostępnić

Malfunction

Awaria/nieprawidłowe działanie

Manoeuvring area

Pole manewrowe

Manoeuvre

Manewr

Manufacturer’s statutory plate, rating plate

Tabliczka znamionowa (producenta)

Marked vehicle

Oznakowany samochód (np. strażacki)

Material defect

Wada materiałowa

Material fatigue

Zmęczenie materiału

Mating surfaces, gears, parts

Współpracujące powierzchnie, koła, części

Maximum landing weight

Maksymalny ciężar do lądowania

Maximum mass

Maksymalna masa

Maximum operating altitude

Maksymalny pułap operacyjny

Maximum take-off weight/mass

MTOW/MTOM

Maksymalny ciężar/masa do startu

Meteorological aerodrome report

Lotniskowy raport meteorologiczny

Meteorological conditions

Warunki meteorologiczne

Meteorological conditions forecast

Prognoza warunków meteorologicznych

Meteorological service for international air navigation

Służba meteorologiczna dla międzynarodowej żeglugi powietrznej

Meteorological services

MET

Służby meteorologiczne

Minimum equipment list

MEL

Wykaz/lista wyposażenia minimalnego

Minimum safe altitude warning

Ostrzeżenie o osiągnięciu minimalnej bezpiecznej wysokości

Missed approach

Nieudane podejście do lądowania

Missed approach procedure

MAP

Procedura odejścia na drugi krąg

Movement area

Pole ruchu naziemnego

Multi-Function Display

            MFD

      Wyświetlacz wielofunkcyjny

Nationality

Przynależność państwowa (o samolocie)

Nature of flight

Rodzaj lotu

Never exceed airspeed

Nieprzekraczalna prędkość

Night vision goggles

NVG

Gogle noktowizyjne

Noise abatement

Zmniejszenie hałasu

Standards and Recommended Practices

SARPs

Normy i Zalecane Metody Postępowania

Nose gear

Przednie podwozie

Notice to Airman

NOTAM

Depesza lotnicza

Obstacle data

Dane o przeszkodach

Occurrence

Zdarzenie

One engine inoperative

Jeden silnik niesprawny

Operation of aircraft

Eksploatacja statków powietrznych

Operations outside the approved flight envelope

Przekroczenie ograniczeń parametrów lotu

Operator proficiency check

Kontrola techniki pilotowania

Overhaul

Naprawa główna

Safety management panel

SMP

Panel zarządzania bezpieczeństwem

Paraglide

Paralotnia

Part number

P/N

Numer części

Pavement classification number

PCN

Liczba klasyfikacyjna nawierzchni

Pilot flying

PF

Pilot lecący

Pilot operating handbook

POH

Instrukcja użytkowania w locie

Pilot-in-command under supervision

PICUS

Pilot dowódca pod nadzorem

Pilot-in-command

PIC

Pilot – dowódca

Pitot probe

Rurka Pitota

Safety management manual

SMM

Podręcznik zarządzania bezpieczeństwem

Point of intended landing

Miejsce zamierzonego lądowania

Polish Air Navigation Services Agency

PANSA

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej

Polish medical air rescue

Lotnicze Pogotowie Ratunkowe (LPR)

Post-flight inspection

Przegląd polotowy

Search and rescue

SAR

Poszukiwanie i ratownictwo

Precautionary landing

Lądowanie zapobiegawcze

Precipitation

Opad

Precision approach path indicator

PAPI

Wskaźnik ścieżki precyzyjnego podejścia, wskaźnik ścieżki zniżania

Precision approach radar

Radar precyzyjnego podejścia

Preliminary report

Raport wstępny

Pressure altitude

Wysokość barometryczna

Procedures for Air Navigation Services

PANS

Procedury służb żeglugi powietrznej

Proficiency check

Kontrola umiejętności

Prohibited area

Strefa zakazana

Prompt

Niezwłoczny

Promptly

Niezwłocznie

Propeller blade angle of attack

Kąt ustawienia/natarcia łopat śmigła

Pullout from the dive

Wyprowadzenie z nurkowania

Quality management system

QMS

System zarządzania jakością

Quick access recorder

QAR

Rejestrator szybkiego dostępu

Radar position indication

Radarowy znacznik pozycji statku powietrznego

Rapid exit taxiway

Droga szybkiego zejścia

Readout

Odczyt

Rearmost position

Skrajnie tylne położenie

Rearward flight

Lot do tyłu

Recordings from air traffic control units

Zapisy z organów kontroli ruchu lotniczego

Recovery technique

Technika korekcyjna

Registration marks

Znaki rozpoznawcze

Rejestrator rozmów w kabinie pilotów

CVR

Cockpit voice recorder

Renewal (of, e.g. a rating or certificate)

Wznowienie (np. Uprawnienia lub certyfikatu)

Repair

Naprawa

Rescue coordination centre

Centrum koordynacji ratownictwa

Rescue fire fighting service

RFFS

Lotniskowa służba ratowniczo – gaśnicza

Reserve canopy

Czasza zapasowa

Revalidation (of, e.g. A rating or certificate)

Przedłużenie (np. Uprawnienia lub certyfikatu)

Roll

Przechylenie, beczka

Rotation (of aircraft nose)

Rotacja (podniesienie nosa samolotu podczas startu)

Rotation speed

Vr

Prędkość podnoszenia nosa startującego SP podczas rozbiegu

Rotor speed

Prędkość obrotowa wirnika

Rudder

Ster kierunku

Rules of the air

Przepisy ruchu lotniczego

Running/rolling landing

Lądowanie z dobiegiem

Running/roll-on take-off

Start z rozbiegiem

Runway

RWY

Droga startowa

Runway designation marking

Oznakowanie drogi startowej

Runway in use

Pas w użyciu

Runway incursion

Wtargnięcie na pas

Runway threshold

Próg drogi startowej

Safety Investigation Authority

SIA

Organ ds. Badania Zdarzeń Lotniczych

Safety management manual

Podręcznik zarządzania bezpieczeństwem

Safety management systems manual

Podręcznik dotyczący systemów zarządzania bezpieczeństwem

Safety recommendation

Zalecenie dotyczące bezpieczeństwa

Safety recommendation of global concern

SRGC

Zalecenie dotyczące bezpieczeństwa o globalnym znaczeniu

Serial number

S/N

Numer seryjny

Serious incident

Poważny incident

Serious injury

Poważne obrażenia

Service bulletin

SB

Biuletyn serwisowy

Service letter

List serwisowy

Service road

Droga techniczna, serwisowa

Set

Zestaw

Short term conflict alert

STCA

System krótkoterminowego ostrzegania przed kolizją

Snow warning to airmen

SNOWTAM

Depesza SNOWTAM

Solid state flight data recorder

SSFDR

Rejestrator parametrów lotu wykonany w techn. półprzew.

Stable ILS approach

Ustabilizowane podejście ILS

State of design

Państwo projektu

State of manufacture

Państwo producenta

State of occurrence

Państwo miejsca zdarzenia

State of registry

Państwo rejestru

State of the operator

Państwo operatora

State Safety Programme

SSP

Krajowy Program Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym

Stopway

SWY

Zabezpieczenie przerwanego startu

Stopway lights

STWL

Światła zabezpieczenia przerwanego startu

Substantial damage

Znaczne uszkodzenie

Surface wind

Wiatr przyziemny

Safety management system

SMS

System zarządzania bezpieczeństwem

Safety data collection and processing systems

SDCPS

Systemy zbierania i przetwarzania danych dotyczących bezpieczeństwa

Tail

Ogon, krawędź spływu

Tail boom

Belka ogonowa

Tail gearbox

TGB

Tylnia przekładnia

Tail rotor

Śmigło ogonowe

Tail rotor gearbox

Przekładnia wirnika ogonowego

Tail strike

Uderzenie ogonem (statku powietrznego o pas startowy)

Tailplane, horizontal trim, fin

Statecznik poziomy

Tailwind

Wiat tylni

Take off distance

TOD

Długość startu

Take off run (roll)

TOR

Rozbieg (podczas startu)

Take off Run Available

TORA

Rozporządzalna długość startu

Take-off decision point

TDP

Punkt decyzji podczas startu

Take-off distance

TOD

Długość startu

Take-off distance available

TODA

Rozporządzalna długość startu

Take-off run available

TORA

Rozporządzalna długość rozbiegu

Taxiing

Kołowanie

Taxiway

Droga kołowania

Terminal area forecast

TAF

Prognoza lotniskowa

Terrain awareness and warning system

TAWS

System ostrzegania o zbliżającej się powierzchni terenu

Threat and Error Management

TEM

Zarządzanie zagrożeniami i błędami

Threshold

Próg drogi startowej

Threshold marking

Oznaczenie progu drogi startowej

Time between overhaul

Okres międzynaprawczy

Time since new

TSN

Czas pracy od początku eksploatacji/Czas od momentu produkcji

Time since overhaul

Czas od naprawy głównej

Top level hazard

Zagrożenie najwyższego stopnia

Top view

Widok z góry

Torque

TQ

Moment obrotowy

Total air temperature

TAT

Całkowita temperatura powietrza

Total flight time

Nalot ogólny

Tower

TWR

Wieża kontroli lotniska / kontrola lotniska

Traffic advisory

TA

Informacja doradcza o ruchu lotniczym

Traffic collision avoidance
System

TCAS

Pokładowy system zapobiegający zderzeniom statków powietrznych

Trailing edge

Krawędź spływu

Trimmable horizontal stabilizer

THS

Statecznik poziomy wyważający

True airspeed

TAS

Prędkość rzeczywista lotu

True bearing

Rzeczywisty azymut

True heading

Rzeczywisty kurs

Turbojet-powered aeroplane

Samolot z napędem turboodrzutowym

Twin-spool engine

Silnik dwuwałowy

Type rating

TP

Uprawnienie na typ statku powietrznego

Type rating examiner

TRE

Egzaminator na typ statku powietrznego

Type rating instructor

TRI

Instruktor na typ statku powietrznego

uncontrollable

niesterowalny

Universal Time Coordinated

UTC

Uniwersalny czas koordynowany

Unmanned aircraft systems

Bezzałogowe aparaty powietrzne

Unseal

Rozszczelnić

Unstabilised approach

Nieustabilizowane podejście

Upper control area

Górna przestrzeń kontrolowana

Valid for an unlimited (undefinited) period

Ważny bezterminowo

Vertical fin

Ster kierunku

Vertical navigation

VNAV

Nawigacja pionowa

Vertical speed

Vs

Prędkość pionowa

Vertical stabilizer

Statecznik pionowy

Very high frequency

VHF

Bardzo wysoka częstotliwość

VHF omnidirectional range

VOR

Radiolatarnia ogólnokierunkowa o bardzo dużej częstotliwości

Visibility

Widoczność

Visual approach

Podejście z widocznością ziemi

Visual approach slope indicator system

VASIS

System wzrokowych wskaźników ścieżki podejścia

Visual flight rules

VFR

Przepisy wykonywania lotów z widocznością

Visual meteorological conditions

VMC

Warunki meteorologiczne dla lotów z widocznością

Voice communication systems

Systemy komunikacji głosowej

Waypoint

Punkt nawigacyjny

Waypoint

WPT

Punkt nawigacyjny

Weight on wheels

WOW

Obciążenie kół

Wheel well

Wnęka podwozia

Wheelbase

Rozstaw kół

Winch launch

Starty za wyciągarką

Wing flap

Klapa skrzydłowa

Wreck

Wrak

Wreckage

Szczątki

Zero fuel weight

ZFW

Masa samolotu bez paliwa